Aparat USG w gabinecie fizjoterapii - jaką pełni rolę w pracy fizjoterapeuty?
W gabinecie fizjoterapeuty USG stosowane jest do diagnostyki i monitorowania terapii układu mięśniowo-szkieletowego. Głównie problemów ortopedycznych, ale także w zakresie fizjoterapii dna miednicy.
Ultrasonografia obrazowa w diagnostyce urazów
Podczas wykonywania badania USG możliwe jest zobrazowanie struktur wewnętrznych układu ruchu, takich jak:
- mięśnie - można ocenić uszkodzenie, zerwanie, krwiaki po urazie,
- ścięgna - w celu oceny podwichnięć, niestabilności, zmian patologicznych,
- więzadła - można dostrzec np. zerwania i naderwania,
- stawy - zastosowanie w ocenie wysięku w stawie, chrząstki stawowej, aby wykryć zwyrodnienie już na wczesnym etapie,
- kości - przydatne do oceny stanu okostnej przy podejrzeniu złamania, złamania z przeciążenia, zapaleniu kości, wyrośla kostne, zmiany rozwojowe,
- łąkotki - dobrze widoczne są ich ewentualne uszkodzenia,
- nerwy - można zaobserwować zmiany pourazowe związane z naciągnięciem lub stłuczeniem nerwu, sklejenia oraz zbliznowacenia, które drażnią nerw.
Niewątpliwą zaletą stosowania ultrasonografii jest możliwość oceny różnych tkanek zarówno w spoczynku, jak i podczas ruchu. Badanie USG ułatwia postawienie trafnej diagnozy. USG pozwala także wykluczyć przeciwwskazania do prowadzenia terapii oraz precyzyjnie odnaleźć miejsce poddawane terapii.
Przydatną funkcją jest power doppler, który pozwala ocenić poziom wysycenia naczyniami krwionośnymi tkanki z aktywnym stanem zapalnym.
USG w fizjoterapii uroginekologicznej
Poza fizjoterapią ortopedyczną ultrasonograf jest stosowany także coraz częściej w fizjoterapii uroginekologicznej. Podobnie jak w ortopedii, służy zarówno do diagnostyki, jak i monitorowania terapii.
Służy ono m.in.:
- do oceny kresy białej - możemy ocenić jej długość, szerokość oraz jej pracę w spoczynku i ruchu.
- ocena mięśni brzucha - możemy sprawdzić jak wygląda ich struktura oraz jakość skurczu. Pacjentka może obserwować wyniki tej pracy na monitorze.
- do oceny dna miednicy u pacjentów - np. ocena spojenia łonowego w przypadku podejrzenia rozejścia, ocena zwieracza odbytu, pracy MDM, czy pracy szyi pęcherza.
- nietrzymanie moczu - do oceny aktywności mięśni Kegla, stopnia wypełnienia pęcherza lub zalegania moczu po mikcji.
- obniżenie narządów rodnych - USG dostarcza informacji o obniżeniu.
USG może być także pomocne przy doborze pessara lub tampona na nietrzymanie moczu w przypadku problemów z nietrzymaniem moczu.
Czym jest sonofeedback w gabinecie fizjoterapeuty?
Sonofeedback to nowoczesna metoda indywidualnej pracy z pacjentem wykorzystująca ultradźwięki i służąca do motorycznego nauczania ruchu. Dzięki niemu możemy pracować z pacjentem w czasie rzeczywistym, a efekty tej pracy widoczne są na ekranie monitora.
Przykładem stosowania sonofeedbacku może być aktywizacja mięśnia poprzecznego brzucha w terapii problemów bólowych kręgosłupa lub u pacjentek po porodzie z rozejściem kresy białej. Należy zatem najpierw określić, a następnie wyizolować pracę danego mięśnia.
Poprzez wizualizację pracy mięśni pacjent uczy się w sposób właściwy aktywizować dany mięsień.
Jaki aparat usg dla fizjoterapeutów wybrać?
Na rynku występuje wiele różnych modeli aparatów USG. Wśród wysokiej jakości sprzętu są zarówno modele przenośne, jak i aparaty stacjonarne.
Mobilne przenośne aparaty USG
Mobilne aparaty USG są wygodne i poręczne, co pozwala na ich łatwe przenoszenie i używanie w różnych miejscach. Są często wykorzystywane na oddziałach szpitalnych, w niedużych gabinetach czy przy łóżku pacjenta. Dzięki przenośnym ultrasonografom specjalista może szybko i skutecznie przeprowadzać badania ultrasonograficzne i diagnozować różnego rodzaju schorzenia.
Stacjonarne aparaty USG
Aparaty USG stacjonarne, choć mniej przenośne, charakteryzują się często większą precyzją i dokładnością badań. Są najczęściej wykorzystywane w specjalistycznych placówkach medycznych, gdzie wymagana jest wysoka jakość obrazu i precyzja. Dzięki nim specjalista mogą dokładnie ocenić struktury anatomiczne i zmiany patologiczne, co pozwala na prawidłową diagnozę i skuteczne leczenie.
Głowice do aparatów USG
Każdy aparat posiada głowice (sondy) m.in:
- sonda liniową - służy do oceny struktur powierzchownych,
- sonda convex - za jej pomocą ocenia się struktury położone głębiej m.in. narządy wewnętrzne, mięśnie dna miednicy, narządy miednicy mniejszej,
- sonda endowaginalna - do oceny mięśni dna miednicy, czy narządów miednicy mniejszej.
W fizjoterapii najczęściej wykorzystuje się głowice szerokopasmowe o częstotliwości w 5-12 MHz, o głębokości penetracji od kilku do kilkunastu milimetrów.
Czy warto mieć aparat USG w gabinecie fizjoterapeutycznym?
Naszym zdaniem zdecydowanie tak, USG jest przydatnym narzędziem diagnostycznym w gabinecie. Coraz więcej pacjentów poszukuje gabinetów, które posiadają sprzęt do diagnostyki i monitorowania terapii. Pacjent chętniej wykonuje dane ćwiczenia, gdy widzi ich efekt na monitorze. Podczas monitorowania procesu terapii i jej postępów, zarówno pacjent jak i fizjoterapeuta widzą na ekranie jak ona przebiega. Może to motywować pacjentów do jeszcze lepszej pracy, co przekłada się na skuteczność i efekty terapii. Natomiast fizjoterapeuta dzięki USG może pracować w sposób jeszcze bardziej precyzyjny.
USG w gabinecie rehabilitacyjnym jest bardzo dobrym narzędziem diagnostycznym m.in. w zakresie wsparcia diagnozy i terapii narządu ruchu, a także do śledzenia postępów terapeutycznych przy prowadzonej rehabilitacji. Dlatego warto mieć je w swoim gabinecie.
Piśmiennictwo:
- Piskunowicz, M. A. C. I. E. J., Kosiak, W. O. J. C. I. E. C. H., & Świętoń, D. O. M. I. N. I. K. (2008). Nowe technologie w obrazowaniu ultrasonograficznym–ich przydatność w gabinecie ultrasonograficznym lekarza rodzinnego. Fam Med Prim Care Rev, 10(3), 1014-1017.
- Olesiak B., Wall M.: Znaczenie badania ultrasonograficznego w pracy fizjoterapeuty
Bańkami chińskie do masażu są coraz częściej stosowane do masażu ciała i twarzy, który może być wykonany przy użyciu szklanych, jak i silikonowych baniek.
25.03.2024
Rolowanie mięśni to jedna z metod automasażu przy pomocy specjalnego rollera. Znajduje szczególne zastosowania po treningach sportowców oraz amatorów.
21.02.2024
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa (ból pleców) jest często spotykany u pacjentów zgłaszających się do gabinetów fizjoterapeutycznych.
19.12.2023